قوز قرنیه یکی از بیماری‌های پیشرونده چشم است که به مرور باعث نازک شدن و تغییر شکل قرنیه می‌شود. در نتیجه این تغییر شکل سطح قرنیه به جای حالت طبیعی و کروی به صورت مخروطی در می‌آید و مشکلاتی مانند تاری دید، دوبینی و حساسیت به نور ایجاد می‌کند. روش‌های قطعی تشخیص قوز قرنیه باعث شناسایی این مشکل و درمان راحت‌تر آن در مراحل اولیه می‌شود.
از آنجایی که این بیماری اغلب مربوط به سنین نوجوانی و جوانی است تشخیص در مراحل اولیه اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برخی از روش‌های تشخیص عبارتند از: تست دیدن خطوط موازی و پوشاندن چشم در خانه و توپوگرافی و توموگرافی در کلینیک چشم پزشکی. در ادامه مطلب به توضیح تمام این روش‌ها و نحوه درمان قطعی قوز قرنیه می‌پردازیم.
قوز قرنیه چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
قوز قرنیه یا کراتوکونوس (Keratoconus) نوعی اختلال ساختاری در چشم است که در آن لایه‌های قرنیه دچار ضعف و نازکی می‌شوند. به دلیل این ضعف فشار داخلی چشم به مرور یک برآمدگی و تغییر شکل در قرنیه ایجاد می‌کند.
علت دقیق بروز این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست اما عوامل ژنتیکی، مالش شدید چشم‌ها، بیماری‌های آلرژیک چشمی و برخی اختلالات بافت همبند در ایجاد آن نقش دارند.
قوز قرنیه معمولاً دو چشم را درگیر می‌کند، اما شدت بیماری در هر چشم ممکن است متفاوت باشد. تغییر تدریجی شکل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم نامنظم و در نهایت تاری دیدی می‌شود که حتی با عینک هم اصلاح‌پذیر نیست. به همین دلیل تشخیص قوز قرنیه در مراحل اولیه می‌تواند از آسیب جدی به بینایی و نیاز به پیوند قرنیه جلوگیری کند.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
علائم قوز قرنیه چیست؟
شناخت علائم اولیه قوز قرنیه اولین قدم برای تشخیص به موقع بیماری است. بسیاری از بیماران در مراحل ابتدایی متوجه تغییرات جزئی در دید خود می‌شوند؛ اما آن را جدی نمی‌گیرند. برخی از این نشانه‌های هشداردهنده عبارتند از:
- حساسیت شدید به نور و خیرگی
- مشکل در دیدن اجسام ریز یا مطالعه طولانی مدت
- تغییر مکرر شماره عینک یا لنز در مدت زمان کوتاه
- دوبینی یا دیدن هاله و سایه اطراف اشیا به خصوص در شب
- تاری دید تدریجی که با تعویض عینک یا لنز بهبود کامل پیدا نمی‌کند
بیشتر بخوانید: درمان خشکی چشم در خانه
هر زمان متوجه این علائم شدید بهتر است سریعاً برای بررسی‌های تخصصی اقدام کنید. اگرچه وجود آن‌ها به تنهایی نمی‌تواند ابتلا به بیماری را تأیید کند؛ اما هشدار مهمی برای مراجعه به چشم پزشک است.
به علاوه توصیه زیر از انجمن چشم پزشکی آمریکا را جدی بگیرید:
“With keratoconus, try to avoid rubbing your eyes. This can damage thin corneal tissue and make your symptoms worse.”
«در قوز قرنیه بهتر است از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید. این کار می‌تواند به بافت نازک قرنیه آسیب برساند و علائم بیماری را تشدید کند.»
منبع: https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-keratoconus
7 روش تخصصی تشخیص قوز قرنیه
چشم پزشکان برای تشخیص قوز قرنیه بعد از گرفتن شرح حال اولیه از ابزارهای پیشرفته و آزمایش‌های تخصصی استفاده می‌کنند. این هفت روش در کنار شناسایی بیماری در مراحل ابتدایی شدت و روند پیشرفت آن را نیز مشخص می‌سازند:
توپوگرافی قرنیه (Corneal Topography)
این روش یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای تشخیص قوز قرنیه است. این دستگاه نقشه‌ای رنگی از انحنای سطح قرنیه تهیه می‌کند و تغییرات غیرطبیعی را نشان می‌دهد. در مراحل اولیه که تغییر شکل قرنیه با معاینه ساده قابل مشاهده نیست توپوگرافی بهترین روش تشخیصی محسوب می‌شود.
توموگرافی قرنیه (Corneal Tomography)
برخلاف توپوگرافی که فقط سطح قرنیه را بررسی می‌کند این روش امکان تحلیل لایه‌های داخلی قرنیه و ضخامت آن را نیز فراهم می‌آورد. به کمک توموگرافی می‌توان کوچک‌ترین تغییرات ساختاری در قرنیه را شناسایی کرد.
بیشتر بخوانید: آزمایشات قبل از عمل لیزیک چشم
پاکیمتری (Pachymetry)
در این آزمایش ضخامت قرنیه در نقاط مختلف اندازه‌گیری می‌شود. نازک شدن تدریجی قرنیه یکی از شاخصه‌های اصلی قوز قرنیه است و پاکیمتری کمک زیادی به تشخیص می‌کند.
معاینه اسلیت لامپ (Slit-lamp Examination)
چشم پزشک با استفاده از میکروسکوپ مخصوص قرنیه را می‌بینید و تغییرات ظاهری مانند نازکی یا وجود خطوط داخلی (Striae) را تشخیص می‌دهد.
کراتومتری (Keratometry)
در این تست میزان انحنای قرنیه اندازه‌گیری می‌شود. قوز قرنیه انحنای آن را افزایش می‌دهد و کراتومتری می‌تواند این تغییر را شناسایی کند.
تست‌های اپتیکال کوهرنس توموگرافی (OCT)
این روش پیشرفته با استفاده از پرتوهای نوری تصویری دقیق از ساختار قرنیه ارائه می‌دهد. OCT می‌تواند تغییرات بسیار ریز را قبل از بروز علائم بالینی تشخیص دهد.
کانفوکال اسکن (Confoscan)
کانفوکال اسکن یکی از روش‌های پیشرفته تصویربرداری چشمی است که به کمک از میکروسکوپ هم کانونی یا کانفوکال (Confocal) لایه‌های مختلف قرنیه را بررسی می‌کند.
این روش برخلاف ابزارهای سنتی که بیشتر روی شکل و ضخامت قرنیه تمرکز دارند امکان مشاهده دقیق سلول‌های قرنیه و ساختار میکروسکوپی آن را فراهم می‌سازد. در بیماران مبتلا به قوز قرنیه تغییرات سلول‌های اپی‌تلیال و استرومای قرنیه به خوبی با این روش قابل شناسایی است.
چنانچه تمایل به استفاده از ویزیت آنلاین دارید، خواهشمند است به این صفحه مراجعه فرمایید.
4 روش تشخیص قوز قرنیه در خانه
تشخیص قطعی قوز قرینه تنها توسط پزشک انجام می‌شود؛ اما چهار اقدام خانگی نیز می‌توانند به شناسایی علائم مشکوک کمک کنند:
تست دیدن خطوط موازی
فرد می‌تواند به خطوط صاف (مثلاً یک جدول یا خط‌کش) نگاه کند. در صورت مشاهده خمیدگی یا دوبینی احتمال وجود آستیگماتیسم نامنظم مرتبط با قوز قرنیه وجود دارد.
پوشاندن یک چشم
با بستن یکی از چشم‌ها و نگاه کردن به اجسام دور یا نزدیک تفاوت دید بین دو چشم مشخص می‌شود. اختلاف زیاد می‌تواند نشانه هشدار باشد.
مشکل دید شبانه
رانندگی در شب یا دیدن چراغ‌ها اگر با هاله و پخش شدن نور همراه باشد باید جدی گرفته شود.
بیشتر بخوانید: پریمتری چشم چیست
تغییر سریع شماره عینک
چند بار نیاز به تغییر شماره عینک در مدت کوتاه می‌تواند قوز قرنیه را نشان دهد.
روش‌های درمان قطعی قوز قرنیه
درمان قوز قرنیه بسته به شدت بیماری متفاوت است:
- عینک یا لنز تماسی نرم: در مراحل خفیف می‌تواند بینایی را اصلاح کند.
- لنزهای تماسی سخت نفوذپذیر (Rigid Gas Permeable, RGP) یا لنزهای هیبریدی: در مراحل میانی کمک کننده هستند.
- کاشت حلقه داخل قرنیه (Intacs): باعث کاهش وابستگی به لنز یا عینک و به تعویق انداختن نیاز به پیوند قرنیه می‌شود.
- روش کراس لینکینگ (Cross-linking): برای تقویت بافت قرنیه و جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار مؤثر است.
- پیوند قرنیه: در موارد پیشرفته که دید به شدت کاهش یافته به عنوان درمان نهایی در نظر گرفته می‌شود.
هر چه استفاده از دقیق‌ترین روش‌های تشخیص قوز قرنیه را بیشتر جدی بگیرید با توجه به تشخیص در مراحل اولیه، درمان راحت‌تری در پیش خواهید داشت. این کار نیازمند تشخیص اولیه قوز قرنیه در خانه با در نظر گرفتن علائم و نشانه‌های مشکوک آن است.
دکتر ماندانا اصفهانی؛ بهترین جراح چشم برای تشخیص و درمان قوز قرنیه
دکتر اصفهانی به عنوان یکی از برجسته‌ترین جراحان و پزشکان فوق تخصص چشم در ایران تجربه و دانش بالایی در تشخیص و درمان قوز قرنیه دارند. استفاده از جدیدترین تجهیزات تصویربرداری قرنیه و روش‌های درمانی نوین باعث شده است بیماران ایشان نتایج بسیار موفقی کسب کنند. خدمات ایشان در این زمینه عبارتند از:
- ارائه درمان متناسب با مرحله بیماری
- مشاوره و پیگیری دقیق روند درمان بیماران
- انجام جراحی‌های تخصصی و پیوند قرنیه در موارد پیشرفته
- تشخیص دقیق با استفاده از توپوگرافی، توموگرافی و کانفواسکن
برای انجام معاینه چشم و درمان قوز قرینه در صورت تشخیص با ما در کلینیک دکتر ماندانا اصفهانی تماس بگیرید: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
روش‌های پزشکی و خانگی تشخیص قوز قرنیه
ترکیب روش‌های تخصصی پزشکی با توجه به علائم خانگی بهترین راه برای شناسایی به موقع این بیماری است. این روش‌ها عبارتند از:
- کراتومتری و OCT
- توپوگرافی و توموگرافی قرنیه
- پاکیمتری و معاینه اسلیت لامپ
- اسکن با میکروسکوپ کانفوکال (کانفواسکن)
- بررسی علائم اولیه مانند تاری دید، دوبینی، حساسیت به نور
- تست‌های خانگی مانند مشاهده خطوط موازی و تست دید شبانه
نشانی کلینیک: دزفول، خیابان آفرینش، تقاطع طالقانی، رو به روی بانک آینده، ساختمان نیکان
برای دریافت نوبت با شماره 09356876393 تماس بگیرید.
منابع
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14415-keratoconus
- https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-keratoconus
