محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست.قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک متخصص مشاوره بگیرید.
تنبلی چشم (به انگلیسی Lazy eye) یا آمبلیوپی، یک بیماری نسبتاً شایع چشمی است که در آن، چشم درگیر (مبتلا به بیماری) در جهتی متفاوت نسبت به چشم سالم حرکت می‌کند؛ تقریباً حالتی شبیه به عقب ماندن یک چشم از چشم دیگر را به وجود می‌آورد. تنبلی چشم که اغلب در کودکان رواج بیشتری دارد و باعث کاهش دید در این سن می‌شود، خبر خوب این است که تنبلی چشم به راحتی قابل تشخیص و درمان است. اما چطور و چگونه تشخیص داده شده و درمان می‌شود؟
در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا بیشتر با غربالگری تنبلی چشم آشنا شوید و بهترین زمان و راه درمان را پیدا کنید.
شماره خود را وارد کنید تا مشاوران ما برای مشاوره و رزرو وقت با شما تماس بگیرند.
آیا تنبلی چشم منجر به ضعیف شدن چشم می‌شود؟
بله. در این اختلال، مغز سیگنال‌هایی که به چشم سالم می‌فرستد، سیگنال قوی‌تری نسبت به چشم ضعیف‌تر است. بنابراین چشم تنبل به مرور زمان قدرت بینایی خود را از دست داده و ضعیف‌تر می‌شود.
اگر تنبلی چشم درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر درمان تنبلی چشم انجام نشود، می‌تواند باعث:
- از بین رفتن بینایی کودک به صورت موقت
- از بین رفتن بینایی کودک به صورت دائمی
- ایجاد اختلال در دید سه بعدی
شود! با توجه ساز و کار این عارضه، ممکن است علامت مشخصی در مراحل ابتدایی دیده نشود. از همین جهت توصیه می‌شود تا هر ۶ ماه یکبار از سن ۳ سالگی، برای غربالگری چشم، فرزندتان را چشم پزشکی ببرید.
بر اساس آمار وزارت بهداشت ایران، سالانه بیش از ۳ میلیون کودک در برنامه‌های غربالگری بینایی تنبلی چشم شرکت کرده و حدود 8 درصد آن‌ها نیاز به درمان دارند.
غربالگری چشم کودکان
غربالگری چشم کودکان یکی از اقدامات اساسی در راستای پیشگیری از اختلالات بینایی و تضمین سلامت چشمی در سنین رشد است. تشخیص زودهنگام مشکلاتی نظیر تنبلی چشم، انحراف چشم یا عیوب انکساری، نقش بسزایی در جلوگیری از پیشرفت این اختلالات و آسیب‌های دائمی بینایی دارد.
نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند:
- سردردهای مکرر بدون علت مشخص
- دشواری در دنبال کردن اشیاء متحرک یا خطوط کتاب هنگام مطالعه
- تجربه دوبینی یا تمایل کودک به بستن یکی از چشم‌ها هنگام تمرکز
- خیره شدن طولانی به صفحه تلویزیون یا تمایل به نشستن در فاصله‌ای بسیار نزدیک
انجام غربالگری در سال‌های ابتدایی زندگی، به‌ویژه پیش از ورود به مدرسه، می‌تواند به بهبود عملکرد تحصیلی و رشد شناختی کودک کمک کند. این فرآیند باید توسط پزشک متخصص یا اپتومتریست صورت گیرد تا از سلامت کامل سیستم بینایی کودک اطمینان حاصل شود.
بیشتر بخوانید: تست معاینه چشم در خانه
علائم و نشانه‌های تنبلی چشم در کودکان
در واقع، باید گفت که شناسایی تنبلی چشم سخت است و معمولاً تا قبل از بروز علائم شدیدتر، نمی‌توان متوجه‌ش شد. با این حال، علائم و نشانه‌های زیر در غربالگری سریع‌تر، کمک‌کننده خواهند بود:
- نگاه با چشم نیمه باز یا بستن کامل یک چشم برای بهتر دیدن
- برخورد تصادفی به اشیا در یک سمت خاص به صورت مکرر
- حرکت یک چشم به داخل یا خارج
- هماهنگ نبودن عملکرد دو چشم
- دوبینی یا دید دوتایی
- ضعف ادراک عمقی
- انحراف چشم
- تاری دید
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
علت ابتلا به تنبلی چشم در کودکان چیست؟
از جمله شرایط و عواملی که سبب می‌شوند فرزند شما دچار انحراف یا تنبلی چشم شود، عبارتند از:
- عیوب انکساری چشم، مانند نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم
- آسیب به چشم بر اثر ضربه یا حادثه‌ای دیگر
- سابقه خانوادگی تنبلی چشم
- زخم یا جای زخم بر روی قرنیه
- انحراف چشم یا استرابیسم
- بینایی متفاوت دو چشم
- افتادگی یکی از پلک‌ها
- دوسویه بودن چشم‌ها
- التهاب چشم (Uveitis)
- آب سیاه یا گلوکوم
- کمبود ویتامین آ
- جراحی چشم
- آب مروارید
- بلفاریت
برای دریافت نوبت با شماره 09356876393 تماس بگیرید.
تنبلی چشم با انحراف چشم متفاوت است! هر چند، انحراف چشم، زمانی که فرزندتان از چشم آسیب دیده خود کمتر استفاده کند، می‌تواند منجر به تنبلی چشم شود.
راه‌های تشخیص و غربالگری تنبلی چشم در کودکان
معاینه و غربالگری تنبلی چشم (Lazy Eye Screening) از سن ۳ سالگی، بهترین راه برای تشخیص و درمان این عارضه در چشم است. چرا که تنبلی چشم توسط والدین قابل تشخیص نبوده و معمولاً فقط در یک چشم اتفاق می‌افتد.
به توصیه انجمن بینایی‌سنجی آمریکا، معاینه چشم به صورت چک‌آپ، باید در 6 ماهگی و 3 سالگی در کودکان انجام شود. همچنین، بعد از آن، کودکان نیاز به معاینه چشم چک‌آپ، هر 2 سال یکبار یا زودتر دارند.
بیشتر بخوانید: دلایل تاری دید + دلایل درد چشمی
تست غربالگری تنبلی چشم در کودکان چطور انجام می‌شود؟
برای تشخیص عارضه تنبلی در چشم کودک، چشم‌پزشک معمولاً از تست و روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه چشم با تابلو یا اشیا نوشته یا چارت اسنلن
- بررسی اجزای داخل چشم شما با یک دستگاه
- دنبال‌کردن نور چراغ با یک یا هر دو چشم
در صورت داشتن هر گونه سوالی درباره غربالگری تنبلی چشم و یا درخواست مشاوره رایگان و سریع، سوال خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید!
تنبلی چشم چگونه درمان می‌شود؟
راهکارهایی که برای درمان تنبلی چشم بعد از غربالگری مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- عینک یا لنز تماسی اصلاحی چشم
- تمرین‌های چشمی مخصوص
- فیلتر بنگرتر (Bangerter)
- چشم‌بندهای اصلاحی
- قطره چشمی
- جراحی
بیشتر بخوانید: درمان عیوب انکساری + تجویز لنز تماسی + عفونت چشم در اثر لنز تماسی
البته که بهترین شیوه برای درمان تنبلی چشم، استفاده از عینک طبی و درمان علل زمینه‌ای تنبلی چشم، تا قبل از سن ۷ سالگی می‌باشد.
برای معاینه و غربالگری تنبلی چشم به چه کسی مراجعه کنیم؟
جهت انجام معاینه غربالگری تنبلی چشم می‌تواند به هر یک از افراد یا مراکز زیر مراجعه کنید:
- بینایی‌سنج
- پزشک خانواده
- متخصص اطفال
- مراکز و خانه‌های بهداشت
- پایگاه‌های غربالگری بینایی کشور
- چشم‌پزشک متخصص انجام غربالگری چشم
مرکز معاینه غربالگری تنبلی چشم توسط دکتر ماندانا اصفهانی
اگر متوجه شدید که فرزندتان یکی از علائم تنبلی چشم مانند انحراف چشم یا ضعف بینایی را دارد، بهتر است همین امروز اقدام کنید. دکتر ماندانا اصفهانی با تجربه‌ای طولانی در تشخیص و درمان این عارضه، خدمات غربالگری تنبلی چشم کودکان را در دو شهر تهران و دزفول ارائه می‌دهند.
معاینات ایشان مطابق با استانداردهای طرح غربالگری تنبلی چشم کودکان و در راستای اهداف مراکز غربالگری تنبلی چشم و پایگاه‌های غربالگری تنبلی چشم کشور انجام می‌شود.
برای رزرو نوبت یا دریافت اطلاعات بیشتر، با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
تشخیص زودهنگام و شروع درمان، کلید پیشگیری از کاهش بینایی کودک شماست. اقدام به موقع، می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند!
خلاصه کلام
با مراجعه برای معاینه غربالگری تنبلی چشم در ۳ تا ۶ سالگی یا حتی زودتر از آن جهت معاینه چشم چک‌آپ، می‌توانید در این زمان طلایی، متوجه این اختلال در کودک خود شوید، و با تشخیص زودرس و درمان تنبلی چشم، به فرزندان خود جهت بینایی بهتر کمک کنید. فراتر از آن، می‌توانید با توجه‌کردن به علایمی، همچون نگاه با چشم نیمه‌باز، بستن کامل یک چشم، برخورد مکرر به اشیا در یک سمت خاص و انحراف چشم، مشکوک به این اختلال در کودک خود و پیگیر رفع آن شوید.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
دکتر عزیز، من ۳۵ سالمه و مدتیه احساس می‌کنم دید یکی از چشم‌هام کمتر شده. می‌خواستم بدونم آیا برای بزرگسالان هم معاینه غربالگری تنبلی چشم توصیه می‌شه؟ اگر بله، این معاینه چطوری انجام می‌شه و باید به چه متخصصی مراجعه کنم؟ ممنون می‌شم راهنمایی کنید.
سلام و وقت بخیر،
با توجه به کاهش دید در یکی از چشم‌ها، ضروری است که جهت بررسی دقیق به یک چشم‌پزشک مراجعه فرمایید. اگرچه تنبلی چشم (آمبلیوپی) معمولاً در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است تا بزرگسالی نیز پنهان بماند یا در این سنین تازه مورد توجه قرار گیرد. همچنین، کاهش دید می‌تواند علل دیگری مانند آب‌مروارید، بیماری‌های شبکیه یا اختلالات عصب بینایی داشته باشد. معاینه کامل چشم شامل ارزیابی دید، بررسی ساختارهای داخلی چشم، و تست‌های تخصصی است که به تشخیص علت اصلی کاهش بینایی کمک می‌کند. بنابراین، پیگیری سریع توسط چشم‌پزشک توصیه می‌شود.