آسیب عصب چشم یا آسیب عصب بینایی (Optic nerve damage, Optic neuropathy)، به حالتی گفته میشود که عصب بینایی، به دلایل مختلف، از جمله انسداد جریان خون، التهاب و تورم، و ضربه به چشم، آسیب ببیند. آسیب بینایی، باعث میشود تا عصب بینایی نتواند سیگنالهای الکتریکی دریافتی را به مرکز بینایی در مغز برساند. در نتیجه، میتواند باعث آسیب عصب چشم شود و با علائمی، مانند دوبینی، تاری دیدی، و درد چشم، بروز کند.
در ادامه این مقاله، قصد داریم علائم و علل آسیب عصب بینایی، و راههای تشخیص، پیشگیری و درمان آسیب عصب چشم را برایتان شرح دهیم.
آسیب عصب بینایی چیست؟
آسیب عصب چشم یا نوروپاتی اپتیک، اصطلاحی کلی است که به هر گونه آسیب وارده به عصب بینایی، در پشت چشم، اطلاق میشود. این آسیب بینایی، در صورتی که درمان نشود، به تدریج پیشرفت میکند. آسیب عصب چشم، به همین دلیل، در صورتی که درمان نشود، میتواند منجر به نابینایی شود. رایجترین شکل نوروپاتی اپتیک، نوریت اپتیک یا التهاب عصب بینایی (Optic neuritis) است که میتواند بر اثر بیماریهای التهابی، از جمله ام اس، لوپوس یا عفونتها ایجاد شود.
برای دریافت نوبت با شماره 09356876393 تماس بگیرید.
آسیب عصب چشم در یک نگاه (تعریف، علائم، علل، تشخیص، پیشگیری و درمان)
تعریف | هر گونه آسیب به عصب بینایی |
علائم |
|
علت |
|
تشخیص |
|
درمان |
|
پیشگیری |
|
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
علائم آسیب عصب چشم یا آسیب بینایی چیست؟
علائم آسیب عصب بینایی، عبارتاند از:
- دو بینی
- تاری دید
- درد چشم
- قرمزی چشم
- بیرونزدگی چشم
- خطوط مواج در دید
- اختلال تشخیص رنگ
- گشاد شدن مردمک چشم
- از دست دادن کامل بینایی یا بخشی از آن
- نیستاگموس یا حرکات خود به خودی چشم
بیشتر بخوانید: انحراف چشم یا استرابیسم چیست؟
علاوه بر این، ممکن است علائم خارج چشمی نیز در آسیب عصب بینایی، بروز کند، شامل:
- تب
- سردرد
- بیحسی
- سرگیجه
- خستگی
- حالت تهوع
- درد مفاصل
- اختلال تمرکز
- از دست دادن حافظه
- کاهش وزن با علت نامشخص
بر اساس پژوهشهای پزشکی انجامشده تا سال 2024، برخی از عوامل آسیب عصب چشم، به تدریج و بدون هیچگونه علائم چشمی اولیهای منجر به آسیب بینایی میشوند. به همین دلیل، یکی از بهترین راههای پیشگیری و درمان آسیب عصب بینایی، معاینات دورهای و منظم چشم است، که خود باعث تشخیص زودرس بیماری و عوارض کمتر میشود.
علت ایجاد آسیب عصب بینایی چیست؟
آسیب عصب چشم میتواند به علل مختلفی رخ دهد، و بر همین اساس نیز، به انواعی تقسیم میگردد:
- آسیب ایسکمیک قدامی عصب بینایی (Anterior ischemic optic neuropathy):
قطع جریان خون به عصب، منجر به التهاب یا تجمع مایعات - سرطان چشم (Eye cancer):
آسیب عصب بینایی با آزادسازی مواد شیمیایی، فشار بر عصب یا قطع جریان خون - آنوریسم یا برجستگی عروق مغزی (Cerebral aneurysm):
پارگی، خونریزی و تورم منجر به فشار بر عصب بینایی و آسیب بینایی - عفونت چشمی (Eye infection):
بر اثر باکتریها، و ویروسهایی، مانند بیماری لایم، سرخک و آبله مرغان - رسوب در دیسک عصب بینایی (Optic nerve head drusen):
انسداد جریان خون بر اثر رسوب کلسترول و پروتئین - آب سیاه یا گلوکوم (Glaucoma):
آسیب بینایی بر اثر افزایش فشار داخل چشم، انسداد جریان خون یا تورم - التهاب عصب بینایی یا نوریت اپتیک (Optic neuritis):
نوعی اختلال خودایمنی منجر به التهاب عصب - فشار بر عصب بینایی (Optic nerve compression):
کاهش دید یا نابینایی بر اثر فشار بیش از حد بر عصب چشم - داروها (Drugs):
داروهای فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و التهاب مفصل (آرتریت) - آتروفی عصب بینایی (Optic nerve atrophy):
تحلیلرفتن عصب بینایی و ناتوانی در انتقال سیگنال - ضربه به عصب بینایی (Optic nerve injury or trauma):
منجر به کاهش دید یا از دست دادن کامل بینایی - بیماری گریوز (Grave’s disease):
آسیب عصب چشم بر اثر تورم و بیرونزدگی ایجادشده - دیابت شیرین (Diabetes mellitus):
آسیب عصب بینایی بهدلیل سطح بالای قند خون در شبکیه - سکته مغزی (Stroke):
قطع جریان خون و اکسیژن به عصب چشم - لخته خون (Blood clot):
آسیب عصب بینایی بر اثر انسداد رگ
بیشتر بخوانید: درمان گلوکوم
تشخیص آسیب به عصب چشم
در مجموع، از سه مورد زیر برای تشخیص آسیب عصب بینایی استفاده میشود:
- شرح حالی از علائم، سابقه بیماریها، داروها و جراحی، و سابقه خانوادگی؛
- معاینه کامل چشم، از جمله بررسی حدت بینایی واکنش مردمک به نور و افتالموسکوپی؛
- آزمایش خون در صورت شک به بیماریهای التهابی، دیابت، یا عفونتها؛
- انواع تصویربرداری بسته به شک بالینی، مانند MRI در بررسی تومورها؛
در صورت داشتن هر گونه سوالی درباره آسیب به عصب بینایی و درمان آن و یا درخواست مشاوره رایگان و سریع، سوال خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید!
درمان ضعیف شدن عصب چشم
بسته به علتی که منجر به آسیب عصب چشم شدهاست، درمان آن نیز متفاوت خواهد بود و میتواند هر یک از موارد زیر باشد:
- قطرههای چشمی، داروهای خوراکی یا تزریقی، مانند کورتون و آنتی بیوتیک؛
- جراحی چشم (برای مثال، در تودهها)؛
- لیزر درمانی آسیب بینایی.
بیشتر بخوانید: لیزر شبکیه چشم
علاوه بر این، برخی از جدیدترین درمانها برای محافظت از عصب بینایی و ترمیم آسیب بینایی، استفاده میشوند یا در دست تحقیقات هستند، مانند:
- ژندرمانی؛
- سلولهای بنیادی؛
- داروهای محافظ عصبی؛
- درمانهای آنتی اکسیدان.
وبسایت مؤسسه متخصصین چشم آمریکا، اینگونه احتمال عوارض آسیب عصب بینایی را شرح میدهد:
“Optic nerve damage can cause irreversible vision loss. Whether partial or total, vision loss hinders our ability to complete daily tasks with ease. If you want to protect your vision, we strongly recommend scheduling an annual eye exam.”
«آسیب به عصب بینایی میتواند باعث از دست رفتن غیرقابل برگشت بینایی شود. این از دست دادن بینایی، چه جزئی باشد و چه کامل، توانایی ما در انجام راحت فعالیتهای روزانه را مختل میکند. اگر میخواهید از بینایی خود محافظت کنید، به شدت توصیه میکنیم که معاینه سالانه چشم را در برنامه خود قرار دهید.»
پیشگیری آسیب عصب بینایی از چه طریقی رخ میدهد؟
راه اصلی پیشگیری از آسیب عصب چشم، کنترل یا رفع علل ایجادکننده آن، به علاوه معاینه روتین و منظم چشم، میباشد. برای مثال:
- پیگیری و درمان عفونت چشمی در صورت ایجاد؛
- تنظیم دقیق قند خون و معاینه کامل چشم در افراد دیابتی؛
- توجه به علائمی مانند درد چشم در صورت وجود توده، برای تشخیص سریعتر.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
جمعبندی
آسیب عصب چشم یا آسیب عصب بینایی، به دلایل متنوعی، مانند عفونتهای چشمی، بیماریهای التهابی، قند خون بالا در دیابت، و ایکسمی عروق خونی مربوطه، و سرطانها، رخ میدهند. به همین دلیل، آسیب بینایی یا نوروپاتی اپتیک، علاوه بر علائم چشمی، مانند قرمزی و درد چشم، تاری دید، اختلال بینایی و نیستاگموس، میتواند علائم خارج چشمی نیز داشته باشد. این علائم، ممکن است مربوط به خود بیماری باشند، مانند کاهش وزن شدید در سرطانها، یا پرادراری و پرنوشی در دیابت. در نتیجه، یکی از راههای پیشگیری از بروز آسیب عصب چشم، کنترل یا پیگیری درمان بیماری زمینهای میباشد. علاوه بر این، انجام دورهای معاینات چشم، میتواند در تشخیص زودرس آسیب عصب بینایی، مؤثر باشد.
برخی از خدمات دکتر ماندانا اصفهانی عبارتند از:
از درمان بیماریها مثلا عصب بینایی و عروق
توضیحات وجود ندارد.
اینجا به انواع آسیب و نشانه ها اشاره شده!!
سلام، از بازخورد ارزشمندتان بسیار سپاسگزاریم. حتماً این مورد مدنظر قرار خواهد گرفت.
سلام من عصب یک چشمم قعط شده و بینایی نداره میخواستم ببینم درمانی داره
سلام، قطع عصب بینایی معمولاً بهمعنای آسیب شدید یا کامل به عصب است و متأسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای بازیابی بینایی در موارد قطع کامل عصب بینایی وجود ندارد. عصب بینایی بخشی از سیستم عصبی مرکزی است و برخلاف برخی اعصاب محیطی، توانایی ترمیم و بازسازی طبیعی را ندارد.
سلام..خانم دکتر من مدتهاست علایم عجیبی دارم در سر و چشمانم ..مثلا وقتی چشمهام رو کامل باز میکنم دیدم خیلی تار میشه..در نور بیرون از منزل دچار گیجی،عصبی شدن،بیحالی شدید میشم بعد چند دقيقه یا ساعت..برای دیدن بهتر عضلات پیشانیم و اطراف چشمهام خودبخود شکل میگیرند و حالت بدی به چهره ام میده که باعث بروز مشکلات اجتماعی برام شده..و علایم دیگه ..ایا میتونه مشکل لز عصب بینایی باشه..لطفا کمکم کنید چون کاملا روحیه ام رو از دست دادم..
ضروری است شما معاینه شوید تا مشخص گردد دچار ضعف یا سایر مشکلات بینایی هستید یا خیر.