محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست.قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک متخصص مشاوره بگیرید.
معاینه کامل چشم، یکی از انواع منظم و روتین معاینه چشم پزشکی محسوب می‌شود، که در اکثر افراد، هر دو سال یکبار انجام می‌شود، و در افراد با بیماری‌هایی خاص، یک بار در سال.
این معاینات را حتی در صورتی که هیچ مشکل چشمی نداشته باشید یا احساس ناراحتی نکنید، نیاز است که انجام دهید؛ زیرا مزیت اصلی معاینه کامل چشم، شناسایی مشکلات احتمالی قبل از رسیدن به شرایطی جدی و از دست دادن بینایی، و درمان آن – با عوارضی کمتر – است.
وجه تمایز معاینه کامل چشم در مقایسه با سایر انواع معاینه چشم پزشکی، از این جهت است که، معاینه غربالگری چشم یا معاینات اختصاصی، قادر به تشخیص مسائل مربوط به کل اجزای چشم نیستند.
در ادامه این مقاله، همراه ما باشید تا شما را با معاینه کامل چشم، اجزای مختلف آن، و بهترین زمان مراجعه آن، بیشتر آشنا کنیم.
شماره خود را وارد کنید تا مشاوران ما برای مشاوره و رزرو وقت با شما تماس بگیرند.
معاینه کامل چشم چیست؟
معاینه کامل چشم، فرایندی است که در آن، یک چشم پزشک یا بینایی‌سنج، بینایی و سلامت تمام اجزا و عملکردهای چشمان شما را بررسی می‌کند. این فرآیند، مجموعه‌ای از بررسی‌ها و معاینات غیرتهاجمی است، که برخی از آن‌ها سلامت عملکرد چند جزء چشم را به‌صورت همزمان بررسی می‌کنند و برخی دیگر، اختصاصی‌ترند.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
معاینه کامل چشم در یک نگاه
| اجزا |
|
| انواع معاینه چشم پزشکی |
|
| محل مراجعه |
|
| زمان مراجعه |
|
| علائم نیازمند مراجعه سرپایی |
|
| علائم نیازمند مراجعه اورژانس |
|
در صورت داشتن هر گونه سوالی درباره معاینه کامل چشم و یا درخواست مشاوره سریع، سوال خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید!
یک معاینه کامل چشم، چه اجزایی دارد و معاینه چشم با دستگاه چگونه انجام می‌شود؟
در مجموع، یک معاینه چشم کامل 14 بخش دارد؛
در بخش اول این معاینه و در بدو ورود شما، چشم پزشک یا بینایی سنج، شرح حالی دقیق از موارد زیر را در مورد شما جویا می‌شود:
- سن؛
- سابقه بیماری؛
- سابقه جراحی؛
- سابقه مصرف دارو؛
- سابقه بیماری چشمی؛
- سابقه خانوادگی بیماری؛
- وضعیت فعلی بینایی به احساس خود؛
- علائمی خاص از بیماری چشم، مانند تاری دید و چشم درد.
برای دریافت نوبت با شماره 09356876393 تماس بگیرید.
7 بخش بعدی از اجزای معاینه چشم پزشکی به ظاهر و نحوه عملکرد چشم‌ها مربوط می‌شود، و عبارت اند از:
- حدت بینایی (Visual acuity): این بخش، قدرت بینایی شما را ارزیابی می‌کند. می‌توان گفت آشناترین بخش معاینه چشم پزشکی روتین نیز، همین بخش است و معمولاً با استفاده از چارت اسنلن () حاوی نمادهای کوچک تا بزرگ E در جهات مختلف است.
- میدان بینایی (Visual fields): در این معاینه، چشم پزشک یا بینایی‌سنج، بررسی می‌کند که هر قسمت از میدان دید شما، تا چه اندازه خوب می‌بیند. به‌علاوه اینکه، وسعت میدان بینایی شما تا کجاست. برای ارزیابی این مسأله، پزشک انگشت خود یا یک خودکار را روبروی چشم شما قرار می‌دهد و آنقدر آن را به سمت چپ یا راست (جایی خارج از میدان بینایی شما) جابجا می‌کند تا نقاط کور و وسعت میدان دید را مشخص کند.
- حرکت و هماهنگی (Movement and alignment): این قسمت از معاینه چشم، حرکت چشم‌های شما را از جهت هماهنگی و سلامت حرکت در جهات مختلف بررسی می‌کند. این کار با جابجایی هر یک از چشم‌ها در همه جهات، بدون حرکت سر، میسر می‌شود.
- ملتحمه (Conjunctiva): در این قسمت، چشم پزشک یا بینایی‌سنج، ملتحمه شما را بررسی می‌کند. ملتحمه، غشایی نازک و شفاف است که سطح سفید چشم (صلبیه یا اسکلرا) و داخل پلک‌ها را می‌پواشند.
- ضمائم چشم (Ocular adnexa): معاینه چشم پزشکی در این بخش، تمام اجزای صورت و چشم‌ها که در خارج از کره چشم قرارد دارند (مانند پلک، مژه، سیستم اشکی و غدد لنفاوی جلوی گوش‌ها) را در برمی‌گیرد.
- مردمک و عنبیه (Pupil and iris): ارزیابی وضعیت مردمک و عنبیه چشم شما، به کمک یک چراغ قوه صورت می‌گیرد. در این حالت، قطر مردمک، میزان پاسخ آن به نور و سلامت ظاهری عنبیه بررسی می‌شود (مردمک، همان دایره و سوراخ مشکی مرکز چشم و عنبیه، حلقه رنگی دور آن است.
- فشار داخل چشم با پاف هوا (Puff of air eye test): در این تست، فشار داخل چشم شما به کمک راندن یک پاف هوا به داخل چشم و اندازه‌گیری توسط دستگاه تونومتر انجام می‌شود.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
5 بخش نهایی معاینه کامل چشم، به کمک دستگاه اسلیت لمپ یا لامپ اسلیت (Slit Lamp) توسط چشم پزشک انجام می‌شود. این دستگاه ویژه، از یک نور، لنز بزرگ‌نمایی و تعداد زیادی اجزای پیشرفته تشکیل شده‌است. معمولاً پیش از انجام این معاینات، از شما خواسته می‌شود تا قطره‌ای را در چشمان خود بریزید، که باعث افزایش قطر مردمک و عبور بهتر نور هنگام معاینه می‌شود.
- قرنیه (Cornea): قرنیه مسئول ورود نور به چشم و متمرکزکردن آن بر شبکیه است؛
- حفره قدامی چشم (Anterior chamber): حفره قدامی چشم خانه‌ای برای زلالیه، عنبیه و عدسی است. دیدن حفره قدامی از طریق اسپلیت لمپ، نمایی نزدیک‌تر و دقیق‌تر از آن‌ها می‌دهد. یکی از بیماری‌هایی که در این بررسی مشخص می‌شود، گلوکوم زاویه بسته است، که در آن فشار مایع داخل چشم افزایش می‌یابد.
- عدسی (Lens): در این قسمت از معاینه کامل چشم، وضوع و ساختار عدسی ارزیابی می‌گردد.
- عصب بینایی (Optic nerve): چشم پزشک در این مرحله، دیسک بینایی (محل اتصال عصب بینایی به کره چشم) و فنجان بینایی (نقطه‌ای به شکل کاسه در مرکز دیسک) را معاینه می‌کند. همچنین، نسبت آن‌ها به یک‌دیگر را نیز اندازه‌گیری می‌کند که اگر کم باشد، نشان‌دهنده خط ابتلا به بیماری‌هایی از جمله آسیب یا نوروپاتی ایسکمیک عصب بینایی است.
- شبکیه (Retina): شبکیه را، که در انتهای چشم قرار دارد، هم به کمک دستگاه اسلیت لمپ و هم با افتالموسکوپی، می‌توان معاینه کرد. در این بررسی، چشم پزشک به‌دنبال هر یک از انواع بیماری شبکیه، مانند دژنراسیون ماکولا، می‌گردد.
- اندازه‌گیری فشار داخل چشم به روش تماسی (Intraocular pressure): در این حالت، چشم پزشک به کمک ابزاری کوچک، فشاری بر سطح چشم ایجاد می‌کند و با تونومتر، فشار لازم برای مسطح‌کردن سطح قرنیه را اندازه‌گیری می‌کند.
در صورت داشتن هر گونه سوالی درباره معاینه کامل چشم و روش‌های درمان آن و یا درخواست مشاوره سریع، سوال خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید!
معاینه چشم پزشکی در شرایط مختلف، چه انواعی دارد؟
یکی از روش‌های دسته‌بندی معاینه چشم بر اساس هدف و دلیل انجام آن است، که بر این اساس به 3 حالت تقسیم می‌شود:
- معاینه کامل چشم (روتین/ معمولی): این دسته از معاینات، شامل همین مواردی است که تاکنون گفته شد و همه افراد، چه آن‌ها که مشکل چشمی دارند و چه آن‌ها که نیاز به عینک یا لنز تماسی جهت اصلاح بینایی دارند، مشمولش می‌شوند.
- معاینه پیگیری یا فالوآپ (Follow-up): این نوع معاینه اختصاصی‌تر است، و برای افرادی که به‌دنبال یک آسیب یا بیماری چشم، تحت درمان قرار گرفته‌اند، در جلسات پیگیری، انجام می‌شود. علاوه بر این، افرادی که به بیماری‌هایی مزمن، از جمله دیابت یا تحلیل ماکولا (AMD)، مبتلا هستند، نیازمند معاینه چشم منظم جهت اطمینان از عدم بروز آسیب چشمی در روند بیماری، هستند.
- معاینه اورژانسی: این نوع از معاینه چشم پزشکی، زمانی انجام می‌شود که متوجه علائمی در چشم خود شده‌اید و مشکلی برای دید شما ایجاد شده‌است، به‌ویژه مسأله‌ای فوری، مانند از دست دادن ناگهانی بینایی، آسیب به چشم، یا ضربه به سر.
انجمن بینایی سنجی آمریکا، اینگونه تفاوت معاینه کامل چشم و معاینه غربالگری چشم را توصیف می‌کند:
“Vision screening programs can’t substitute for regular professional vision care. Children or adults who pass a vision screening could still have an eye health or vision problem. Comprehensive eye examinations are the only effective way to confirm or rule out any eye disease or vision problem.”
«برنامه‌های غربالگری بینایی نمی‌توانند جایگزین مراقبت‌های حرفه‌ای منظم بینایی شوند. کودکانی یا بزرگسالانی که از یک غربالگری بینایی سربلند بیرون می‌آیند ممکن است همچنان مشکلات سلامتی چشم یا بینایی داشته باشند. تنها معاینه جامع چشم می‌تواند به‌طور مؤثر وجود یا عدم وجود بیماری‌های چشمی یا مشکلات بینایی را تأیید کند.»
منبع: https://www.aoa.org/
برای معاینه کامل چشم یا معاینه چشم پزشکی روتین، به چه کسی مراجعه کنم؟
جهت انجام معاینه کامل چشم، می‌توانید به دو گروه از متخصصین این حوزه مراجعه کنید:
- چشم پزشک (Ophthalmologist)
بینایی سنج (Optometrist)
در موارد معاینه چشم پزشکی اورژانسی، که معاینه کامل چشم در اولویت نیست، نیاز نیست به‌دنبال چشم پزشک خاصی برای حل مشکل بگردید و باید فوراً به یک مرکز درمانی یا پزشک عمومی مراجعه کنید. در این زمان‌ها، ممکن است علائمی از جمله تاری دید، کاهش ناگهانی بینایی، یا احساس پرده سیاه، جرقه‌های نور و شناورهای چشمی در میدان بینایی داشته باشید.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
نکاتی قبل از انجام معاینه کامل چشم
معاینه چشم روتین یا پیگیری، معمولاً نیاز به آمادگی خاصی ندارد؛ زیرا معاینه‌ای سالانه است و پس از آن، به روال روزمره خود بازمی‌گردید. تنها نکته مهم، تهیه فهرستی کامل از تمام داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌ها (در صورت مصرف) است، حتی داروهایی که مربوط به مشکلات چشمی نیستند.
چه زمانی جهت معاینه کامل چشم مراجعه کنم؟
به توصیه انجمن بینایی‌سنجی آمریکا، بزرگسالان به ترتیب جدول زیر، نیاز به مراجعه جهت معاینه کامل چشم، به‌صورت روتین دارند:
| سن (سال) | افراد کم‌خطر/ بدون علامت | افراد در معرض خطر |
| 18 – 39 | حداقل دو سال یکبار | حداقل سالانه / طبق توصیه پزشک |
| 40 – 64 | حداقل دو سال یکبار | |
| 65 و بالاتر | سالانه |
افراد در معرض خطر، کسانی هستند که برخی شرایط زمینه‌ای دارند، از جمله:
- بیماری‌های سیستمیک با اثر بر چشم، مانند دیابت، فشار خون بالا، و بیماری‌های التهابی (لوپوس، …)؛
- سابقه فردی یا خانوادگی بیماری چشمی؛
- سابقه آسیب به چشم یا جراحی؛
- استفاده از لنزهای تماسی؛
در صورت داشتن هر گونه سوالی درباره معاینه کامل چشم و یا درخواست مشاوره سریع، سوال خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید!
کودکان نیز، باید به ترتیب این جدول، جهت معاینه کامل چشم، نزد چشم پزشک یا بینایی سنج روند:
| سن | افراد کم‌خطر/ بدون علامت | افراد در معرض خطر |
| تولد تا 2 سالگی | بین 6 تا 12 ماهگی | مشابه افراد کم‌خطر / طبق توصیه پزشک |
| 3 – 5 سالگی | حداقل یکبار بین 3 تا 5 سالگی | |
| 6 – 17 سالگی | قبل از ورود به دبستان و سپس، هر سال |
بیشتر بخوانید: تست معاینه چشم در خانه
کودکان در معرض خطر، آن‌هایی هستند که برخی شرایط زمینه‌ای را داشته‌اند یا دارند، از جمله:
- نوزاد نارس؛
- انحراف چشم؛
- وزن کم هنگام تولد؛
- عفونت مادر در دوران بارداری؛
- وابستگی طولانی‌مدت به اکسیژن در بدو تولد؛
- سابقه خانوادگی برخی از انواع بیماری چشمی؛
- مصرف سیگار یا الکل توسط مادر در دوران بارداری.
فارغ از تقسیم‌بندی بالا، هر زمان که احساس علائمی، از جمله موارد زیر را کردید، می‌توانید به بنیایی سنج یا چشم پزشک مراجعه کنید:
- کاهش بینایی؛
- اشک‌ریزش مداوم؛
- قرمزی و ترشح چشم؛
- مات‌دیدن اشیای نزدیک یا دور؛
- نیاز به تنگ‌کردن چشم برای دید بهتر.
بیشتر بخوانید: شب کوری چیست؟
چه زمانی نیاز به مراجعه اورژانسی و فوری به مرکز درمانی جهت معاینه چشم دارم؟
هر زمان متوجه علائم زیر در خود شدید، فوراً به مرکزی درمانی مراجعه کنید:
- تاری دید؛
- درد شدید چشم؛
- از دست رفتن ناگهانی بینایی؛
- احساس یک پرده سیاه بر میدان بینایی؛
- دیدن جرقه‌های نور یا شناورهای چشمی در میدان بینایی.
بهترین پزشک متخصص برای معاینه کامل چشم
دکتر ماندانا اصفهانی، متخصص چشم پزشکی و جراح حازق، با سال ها تجربه در زمینه تشخیص، معاینه چشم پزشکی و درمان بیماری های چشمی، شناخته شده است.
ایشان با بهره‌گیری از دانش روز دنیا و تجهیزات پیشرفته، قادر به ارائه بهترین خدمات درمانی و دقیق‌ترین معاینه چشم به بیماران خود هستند. دکتر اصفهانی با رویکردی صبورانه و همراه با توضیحات کامل، به بیماران خود اطمینان خاطر می‌دهند و آن‌ها را در روند درمان یاری می‌رسانند.
اگر به دنبال درمان تخصصی و موثر برای معاینه چشم هستید، دکتر ماندانا اصفهانی گزینه بسیار مناسبی برای شما خواهد بود. ایشان با مهارت و دقت، به شما کمک خواهند کرد تا بینایی خود را حفظ کرده و از زندگی با کیفیت بهتری لذت ببرید.
تماس با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
چرا قبل از معاینه چشم قطره میریزن
با سلام.
پیش از معاینه چشم معمولاً از قطره‌هایی استفاده می‌شود تا مردمک چشم گشاد شود و پزشک بتواند بخش‌های داخلی چشم را با دقت بیشتری بررسی کند. در برخی موارد نیز قطره برای بی‌حس کردن سطح چشم به‌کار می‌رود تا معاینه یا برخی آزمایش‌ها بدون ناراحتی انجام شود.
چند وقتیه احساس میکنم چشم‌هام خیلی زود خسته میشن و بعضی وقت‌ها تار می‌بینم، اما مطمئن نیستم مشکل جدی باشه یا نه. می‌خواستم بدونم معاینه چشم با دستگاه‌هایی که شما توضیح دادید، می‌تونه دقیق مشکلاتی مثل خستگی چشم و تاری دید رو تشخیص بده؟ و آیا این معاینه کامل چشم برای شناسایی زودهنگام بیماری‌های جدی هم مناسبه؟ واقعاً می‌خوام مطمئن بشم قبل از اینکه مشکلم بدتر بشه.
سلام و وقت بخیر،
با توجه به علائمی که ذکر کردید، از جمله خستگی زودهنگام چشم و تاری دید، لازم است این نکته را یادآور شویم که چنین علائمی می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات ساده بینایی مانند آستیگماتیسم یا ضعف دید باشند، اما در برخی موارد نیز ممکن است بیانگر آغاز بیماری‌های جدی‌تر چشمی باشند.
معاینه کامل چشم، یکی از دقیق‌ترین و جامع‌ترین روش‌های بررسی سلامت بینایی و ساختار داخلی چشم است. این معاینه نه‌تنها قدرت بینایی و نمره چشم را ارزیابی می‌کند، بلکه با استفاده از تجهیزات پیشرفته، تمامی اجزای چشم از جمله شبکیه، عصب بینایی، عدسی، قرنیه و فشار داخل چشم را نیز بررسی می‌نماید.
از مزایای اصلی این معاینه، شناسایی زودهنگام بیماری‌های پنهان یا خاموش چشمی مانند آب‌سیاه، دژنراسیون ماکولا، یا عوارض چشمی ناشی از بیماری‌هایی نظیر دیابت است؛ حتی پیش از آن‌که این بیماری‌ها موجب علائم محسوس شوند یا به مراحل پیشرفته برسند.
بر اساس توصیه‌های علمی، انجام منظم معاینه کامل چشم (هر دو سال یکبار برای افراد کم‌خطر، و سالانه برای افراد با شرایط خاص یا بالای ۶۵ سال)، اقدامی مهم در پیشگیری از آسیب‌های جدی بینایی محسوب می‌شود.
با توجه به مواردی که مطرح کردید، توصیه می‌کنیم در اسرع وقت جهت انجام معاینه کامل چشم توسط چشم‌پزشک یا بینایی‌سنج باتجربه اقدام فرمایید. این بررسی می‌تواند دید روشنی نسبت به وضعیت سلامت چشمان شما ارائه دهد و در صورت نیاز، درمان مناسب را در زمان مناسب آغاز کند.
در صورت تمایل، جهت دریافت مشاوره یا رزرو وقت، همکاران ما در خدمت شما هستند.