بینایی یکی از حیاتی‌ترین حواس انسان است که نقش مهمی در کیفیت زندگی، یادگیری، ارتباطات و فعالیت‌های روزمره دارد. با این حال بسیاری از مشکلات آن به‌تدریج و بدون علامت خاصی ظاهر می‌شوند و احتمال دارد تا مدت‌ها نتوان آن‌ها را تشخیص داد. انجام معاینه چشم در خانه و تست بینایی راه راحت و سریعی برای شناسایی این مسائل است.
سه دسته اصلی این معاینات عبارتند از: تست بینایی نزدیک، تست بینایی دور و تست شبکه آمسلر هستند. علاوه بر این از تست کوررنگی، تست همگرایی و معاینه عضلات چشم نیز می‌توان کمک گرفت. در ادامه مطلب هر یک از این روش‌ها را مرحله به مرحله برایتان توضیح می‌دهیم.
شماره خود را وارد کنید تا مشاوران ما برای مشاوره و رزرو وقت با شما تماس بگیرند.
آیا می‌توان بینایی را در خانه تست کرد؟
بلی، روش‌های معاینه چشم در منزل می‌توانند راهی ساده برای تشخیص تغییرات بینایی باشند. به همین دلیل به‌عنوان نوعی غربالگری عمل و با تکنیک‌هایی ساده برخی مشکلات را شناسایی می‌کنند.
هر چند هرگز جایگزین معاینه تخصصی توسط یک متخصص چشم نخواهدبود. معاینه کامل چشم توسط چشم پزشک بسیار دقیق‌تر از تست‌های خانگی است و بیماری‌های پنهان در سایر نقاط بدن را نیز شناسایی می‌کند.
معاینهٔ سادهٔ چشم در خانه می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلاتی مانند تنبلی چشم، عیوب بینایی (نزدیک‌بینی، آستیگماتیسم)، آب مروارید و خشکی چشم کمک کند. با بررسی دید هر چشم جداگانه، توجه به قرمزی چشم یا حساسیت به نور و پرسش از فرد درباره تاری یا درد چشم، می‌توان از پیشرفت بسیاری از بیماری‌های چشمی جلوگیری کرد.
برای انجام معاینه چشم اصولی با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران تماس بگیرید: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
اهمیت انجام معاینه چشم در منزل چیست؟
تغییرات بینایی ممکن است به‌مرور زمان و بدون اینکه متوجه آن‌ها باشید ایجاد شوند. تست بینایی در منزل نیز از همین جهت در تشخیص زودهنگام مشکلات چشم مؤثر هستند.
وسایل مورد نیاز برای تست بینایی در منزل
قبل از شروع معاینه وسایل زیر را آماده کنید:
- قیچی
- چراغ قوه
- متر یا خط‌کش
- نمودار تست مناسب
- مداد یا خودکار برای یادداشت نتایج
- اتاقی با نور کافی و حداقل ۳ متر طول
- چسب نواری یا سوزن ته‌گرد برای نصب نمودار تست روی دیوار
علاوه بر این موارد باید چیزی برای پوشاندن یک چشم (مثل لیوان کاغذی یا دستمال کاغذی) در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: تزریق داخل چشم چگونه انجام می‌شود؟
عکس نمودار تست بینایی چشم
در تصویر زیر رایج‌ترین انواع نمودار معاینه چشم، از جمله چارت اسنلن (Snellen’s chart) را می‌بینید:
منبع تصویر: https://atlanticeyeinstitute.com/history-of-the-eye-chart/
آماده‌سازی فضای معاینه چشم در منزل
ابتدا با مراحل زیر فضای خانه را برای انجام تست بینایی آماده کنید:
- ابتدا نمودار تست مناسب کودکان یا بزرگسالان را پرینت بگیرید. بزرگ‌ترین حرف در بالای نمودار روی کاغذ باید تقریباً ۲۳ میلی‌متر ارتفاع داشته باشد.
- از دیواری بدون پنجره ۳ متر فاصله بگیرید و صندلی را در آن نقطه قرار دهید.
- فرد مدنظر باید روی صندلی بنشیند و نمودار را روی دیوار خالی در سطح چشم او نصب کنید.
3 روش اصلی معاینه چشم در خانه
سه نوع اصلی تست بینایی وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را در خانه انجام دهید، شامل:
1. تست بینایی دور
این تست نسخه‌ای از چارت بینایی پزشکان می‌باشد که برای استفاده در خانه تنظیم شده‌است:
- چارت را در سطح چشم روی دیوار نصب کنید.
- در فاصله ۳ متری از چارت بایستید یا بنشینید.
- اگر برای دید دور عینک یا لنز دارید در حین تست هم آن را به چشم بزنید.
- یک چشم را بپوشانید و با چشم دیگر شروع به خواندن خطوط از بالا به پایین کنید تا جایی که دیگر نتوانید بخوانید.
- کوچک‌ترین خطی که به‌درستی خوانده‌اید را یادداشت کنید.
- با چشم دیگر نیز همین کار را انجام دهید.
برای انجام معاینه چشم اصولی با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران تماس بگیرید: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
2. تست بینایی نزدیک
این روش معاینه چشم در خانه نیز مانند تست بینایی دور است؛ اما در فاصله‌ی نزدیک انجام می‌شود:
- چارت مخصوص دید نزدیک را در فاصله ۳۵ سانتی‌متری نگه دارید.
- اگر برای مطالعه عینک استفاده می‌کنید در این تست هم آن را به چشم بزنید.
- همانند قبل یک چشم را بپوشانید و از بالا به پایین بخوانید تا دیگر نتوانید ادامه دهید.
- کوچک‌ترین خطی که به‌درستی خوانده‌اید را یادداشت کنید.
3. تست شبکه آمسلر (Amsler grid)
این تست برای تشخیص تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا (Macular degeneration) طراحی شده‌است. اگر عینک مطالعه دارید حین این تست هم آن را بزنید. اگر عینک دوکانونی دارید از قسمت پایین آن (بخش مخصوص مطالعه) نگاه کنید و مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا یک چشم را بپوشانید و با چشم دیگر تست را انجام دهید. (اول چشم راست و سپس چشم چپ)
- شبکه تست را در فاصله ۳۵ سانتی‌متری مقابل خود نگه دارید.
- بدون توجه به خطوط اطراف به نقطه مرکزی شبکه نگاه کنید.
- هنگام نگاه به نقطه مرکزی، خطوط شبکه را در دید محیطی خود می‌بینید.
- تمام خطوط افقی و عمودی باید صاف، بدون شکستگی و به‌درستی در نقاط تلاقی همدیگر قرار داشته باشند.
- اگر هر خطی شکسته یا موج‌دار به نظر می‌رسد آن محل را با مداد یا خودکار روی کاغذ علامت بزنید.
بیماری دژنراسیون ماکولا باعث تاری دید، دید موج‌دار یا ایجاد لکه‌های خالی در میدان دید می‌شود.
در صورت وجود هرگونه سؤال یا ابهام، می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما درمیان بگذارید. با کمال میل پاسخ‌گوی شما خواهیم بود.
(نمودار تست شبکه آمسلر)
(تصویر در صورت غیرطبیعی بودن بینایی)
منبع تصاویر: https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/facts-about-amsler-grid-daily-vision-test
در چه صورت تست بینایی من در منزل نرمال است؟
نتایج زیر در هر یک از انواع تست به‌معنای طبیعی‌بودن معاینه چشم شما در خانه است:
- تست بینایی نزدیک: توانایی خواندن خط 20/20 یا J-1
- تست بینایی دور: خواندن صحیح تمام حروف خط 20/20
- تست شبکه آمسلر: دیدن همه خطوط، صاف و بدون موج یا ناحیه خالی
البته به توصیه انجمن بینایی‌سنجی آمریکا باید به این تفاوت در کودکان و بزرگسالان برای ارزیابی نتیجه تست بینایی توجه کنید:
“A child should be able to see the 20/40 line by age 3 or 4 and the 20/30 line by age 5. An older child or adult should be reading the 20/20 line”
«یک کودک باید تا سن ۳ یا ۴ سالگی بتواند خط ۲۰/۴۰ را ببیند و تا سن ۵ سالگی خط ۲۰/۳۰ را تشخیص دهد. کودک بزرگ‌تر یا فرد بزرگسال باید قادر باشد خط ۲۰/۲۰ را بخواند.»
منبع: https://www.aao.org/salud-ocular/consejos/home-eye-test-children-adults
در چه صورت تست معاینه چشم در خانه غیرطبیعی خواهدبود؟
این نتایج نشانه‌دهنده تست غیرطبیعی بینایی هستند:
- تست شبکه آمسلر: خطوط شکسته یا موج‌دار، نشان‌دهنده احتمال آسیب به شبکیه
- بینایی نزدیک: ناتوانی در خواندن خطوط کوچک، نشانه احتمال پیرچشمی با افزایش سن
- بینایی دور: ناتوانی در خواندن خط 20/20، نشانه نزدیک‌بینی، دوربینی، آستیگماتیسم یا سایر اختلالات چشمی
نتایج غیرطبیعی احتمال وجود مشکل بینایی یا بیماری چشم را نشان می‌دهند و نیاز به معاینه‌ی حرفه‌ای دارند.
بیشتر بخولنید: معاینه کامل چشم توسط پزشک
بهترین نرم‌افزارها برای تست چشم پزشکی با گوشی چیست؟
بسیاری از افراد برای بررسی وضعیت بینایی خود از اپلیکیشن‌های موبایلی استفاده می‌کنند. برخی از این اپلیکیشن‌ها با چارت بینایی، تست آمسلر، تست کوررنگی و ابزارهایی برای بررسی قدرت تمرکز چشم طراحی شده‌اند. در جدول زیر تعدادی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای تست بینایی برای گوشی‌های هوشمند به‌همراه ویژگی‌های کلیدی هر یک را معرفی کرده‌ایم:
| نام نرم‌افزار | تکنیک‌های معاینه چشم در خانه |
| EyeQue VisionCheck | تست دید از راه دور، ثبت نتایج و پیگیری وضعیت بینایی در طول زمان |
| Peek Acuity | استفاده در مناطق کم‌برخوردار و چارت بینایی دقیق، تاییدشده توسط مؤسسات بین‌المللی |
| Eye Test – Eye Exam | شامل تست کوررنگی، تست بینایی، تست حساسیت رنگ و تست آستیگماتیسم |
| Smart Optometry | مناسب برای کودکان، دارای تست‌های مختلف بینایی با طراحی جذاب |
| EyeCharts – Visual Acuity | مخصوص استفاده‌ی حرفه‌ای (توسط پزشکان)، شامل چارت Snellen، Sloan و… |
| Eye Exam | بررسی دید نزدیک و دور، زمان واکنش بینایی و تست‌های سریع و دقیق |
قبل از استفاده از هر نرم افزار برای تست چشم پزشکی با گوشی حتماً دستورالعمل آن را با دقت بخوانید. هر یک از این اپلیکیشن‌ها بخش خاصی از معاینه چشم در خانه و تست بینایی را پوشش می‌دهند. به همین دلیل کمک‌گرفتن از چند اپ با هم راه خوبی برای ارزیابی کامل‌تر است.
برای انجام معاینه چشم اصولی با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران تماس بگیرید: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
7 روش دیگر برای معاینه چشم در خانه
در نهایت می‌توانید از روش‌های دیگر تست بینایی در منزل نیز برای ارزیابی چشم خود کمک بگیرید:
1. تست کوررنگی (Color Blindness Test)
یکی از ساده‌ترین راه‌های شناسایی کوررنگی استفاده از صفحات ایشیهارا (Ishihara Plates) است که در آن اعداد یا الگوهایی را با رنگ‌های متضاد نمایش می‌دهند. اگر فرد نتواند الگو یا عدد موردنظر را تشخیص ندهد ممکن است دچار نوعی کوررنگی باشد. نسخه‌های دیجیتال این تست نیز به‌صورت آنلاین یا در قالب اپلیکیشن‌های موبایلی در دسترس است.
2. تست تعادل بینایی بین دو چشم
یک راهکار مفید برای بررسی تفاوت بین چشم‌ها بستن یکی از چشم‌ها و نگاه‌کردن به یک شیء خاص (مانند متن یا تصویر) است. سپس همین کار را با چشم دیگر انجام دهید. اگر تفاوت قابل‌توجهی در وضوح، رنگ یا فرم دید احساس کردید احتمال ضعف یا اختلال در یکی از چشم‌ها و نیاز به بررسی تخصصی وجود دارد.
3. بررسی حساسیت به نور و دید در شب
در محیط تاریک به‌مدت چند دقیقه بمانید و سپس به منبع نوری خفیف نگاه کنید. اگر تطابق چشم با تاریکی به‌کندی انجام شود یا نورها را با هاله‌های رنگی مشاهده کنید می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات دید در شب یا بیماری‌هایی مانند آب مروارید باشد. این تست به‌ویژه برای افرادی که رانندگی شبانه دارند مفید است.
4. تست حرکات عضلات چشم (Ocular Motility Test)
برای بررسی سلامت و هماهنگی عضلات چشم از یک شیء مثل خودکار یا انگشت استفاده کنید و آن را به‌آرامی در جهات مختلف (بالا، پایین، چپ، راست، و مورب‌ها) حرکت دهید. از فرد بخواهید فقط با چشم‌ها بدون حرکت سر جسم را دنبال کند.
در صورتی که یکی از چشم‌ها در دنبال‌کردن حرکت کند باشد یا از مسیر منحرف شود احتمال مشکلی در عملکرد عضلات چشمی یا اعصاب حرکتی وجود دارد. این تست ساده به‌خصوص برای بررسی لوچی (استرابیسم) پنهان یا آشکار مفید است.
در صورت وجود هرگونه سؤال یا ابهام، می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما درمیان بگذارید. با کمال میل پاسخ‌گوی شما خواهیم بود.
5. تست همگرایی (Near Point of Convergence Test)
در این تست از فرد خواسته می‌شود به یک جسم کوچک نزدیک (مانند نوک خودکار) در حرکت به‌سمت بینی او نگاه کند. در حالت طبیعی هر دو چشم باید به‌صورت هماهنگ به سمت داخل متمایل شوند.
اگر فرد دوبینی پیدا کند یکی از چشم‌ها منحرف شود احتمال ضعف در عضلات مسئول همگرایی (مانند عضله داخلی چشم) وجود دارد. این تست برای بررسی خستگی چشمی در مطالعه نیز به کار می‌رود.
6. تست تطابق (Accommodation Test)
برای بررسی توانایی چشم در تغییر تمرکز بین فاصله نزدیک و دور می‌توانید از فرد بخواهید ابتدا به یک شیء نزدیک (در فاصله ۳۰ سانتی‌متری) سپس به یک شیء دورتر (مثلاً روی دیوار یا بیرون از پنجره) نگاه کند.
این جابه‌جایی را چندین بار تکرار و دقت کنید که آیا چشم‌ها به‌راحتی شیء را می‌بینند یا خیر. هرگونه تاری، تأخیر یا دوبینی می‌تواند نشانه‌ای از اختلال تطابق یا ضعف عضلات درگیر باشد.
7. تست پوشش چشم (Cover/Uncover Test)
برای بررسی وجود انحراف پنهان چشم (مانند استرابیسم خفیف) یک چشم را به‌آرامی بپوشانید و چشم دیگر را مشاهده کنید. سپس به‌سرعت پوشش را بردارید و دقت کنید آیا چشم تحت پوشش به‌سرعت برای هماهنگی تنظیم می‌شود یا خیر. حرکت ناگهانی می‌تواند نشانه‌ای از اختلال عضله‌ای یا عدم تعادل در کنترل چشم‌ها باشد.
دکتر ماندانا اصفهانی، یکی از بهترین چشم پزشکان برای معاینه کامل چشم
دکتر ماندانا اصفهانی دارای بورد تخصصی چشم‌پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز (۱۳۹۰–۱۳۹۴) و فوق‌تخصص گلوکوم و لیزر از بیمارستان فارابی دانشگاه علوم پزشکی تهران (۱۴۰۱–۱۴۰۳) هستند. ایشان با بیش از ده سال تجربه در زمینه جراحی پیچیده آب‌سیاه (گلوکوم) در انواع تکنیک‌های لیزر درمانی پیشرفته و جراحی سنتی آن تخصص دارند.
برای انجام معاینه چشم اصولی با دکتر ماندانا اصفهانی بهترین متخصص و جراح چشم در دزفول و تهران تماس بگیرید: 06142221360 | 09160683099 | 09356876393
جمع‌بندی 10 مورد از بهترین انواع تست بینایی در منزل
10 مورد از بهترین روش‌های معاینه چشم در خانه عبارتند از:
- تست تطابق
- تست کوررنگی
- تست همگرایی
- تست بینایی دور
- تست بینایی نزدیک
- تست شبکه آمسلر
- تست پوشش چشم
- بررسی حرکات عضلات چشم
- تست تعادل بینایی بین دو چشم
- بررسی حساسیت به نور و دید در شب
بعد از انجام هر یک از انواع روش معاینه چشم نتایج آن را ثبت و در صورت غیرطبیعی بودن با چشم پزشک خود مشورت کنید.
منابع
- https://www.aao.org/salud-ocular/consejos/home-eye-test-children-adults
- https://medlineplus.gov/ency/article/003446.htm
